تاثیر تکتونیک فعال و تغییرات اقلیمی در تحول مخروط افکنه مروست؛ ایران مرکزی

نویسندگان

ابوالقاسم گورابی

استادیار ژئومورفولوژی دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران مصطفی کریمی

استادیار اقلیم شناسی دانشکده جغرافیای دانشگاه تهران

چکیده

تغییرات اقلیم و زمین ساخت نقش مهمی در تحول مخروط افکنه ها دارند. تاثیر این عوامل به همراه تکتونیک فعال گسل مروست بر تغییرشکل،  و پیدایش الگوهای نابهنجار به ویژه در سطح مخروط افکنه مروست مشهود است. این پژوهش سعی دارد با استفاده از داده های مستخرج از بررسی­های میدانی، تصاویر ماهواره ای،  و تعمیم نتایج حاصل از بررسی های اقلیم دیرینه نواحی مجاور و داخلی ایران به منطقه مورد مطالعه، نقش عوامل مذکور را بر تحول مخروط افکنه مروست تبیین نماید. نتایج حاصل از تحقیق بیانگر شروع تشکیل مخروط افکنه بزرگ مروست در دورۀ سرد و خشک اقلیمی اواخر پلیستوسن می باشد. فعالیت گسل مروست همراه با برتری دبی آب حوضه بر دبی رسوب در دوره مرطوب بعدی، سبب کاوش فرادیواره گسل مروست (مخروط قدیمی) و همزمان تشکیل مخروط افکنه ای جدید بر فرودیواره گسل شده است. مهم ترین عامل تغییر دهندۀ چشم انداز مخروط افکنه مروست پس از غلبه شرایط خشک اقلیمی، نوزمینساخت فعال گسل مروست بوده که توسعه مخروط افکنه جدید در بلافصل گسل مروست از پیامدهای عملکرد آن است. اگرچه حجم عظیم رسوب گذاری دوره های خشک- مرطوب اواخر پلیستوسن در تشکیل مخروط افکنه مروست نقش مهمی داشته است، ولی شواهد مورفوتکتونیک موجود بیانگر تسریع فرایندهای شکلزایی توسط فعالیت های نوزمین ساختی گسل مروست می باشد. ارزیابی کمی میزان تغییرشکل در لندفرم های نوزمین ساختی، بیانگر جابجاشدگی لندفرم های پلیستوسن به میزان 1000 متر، و شبکه های زهکشی هولوسن به میزان 30 متر می باشند، که همگی دلالت بر تکتونیک فعال گسل مروست، و احتمالاً پتانسیل لرزه ای بالای این گسل در آینده است.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

بررسی عوامل موثر در تحول ژئومورفولوژی مخروط افکنه ها مطالعه موردی: مخروط افکنه جاجرود

این تحقیق به بررسی عوامل موثر در تحول مخروط‌افکنه‌ها، به عنوان یکی از پویاترین لندفرم‌های نواحی خشک پرداخته است. به طور کلی در خصوص شکل‌گیری و تحول مخروط‌افکنه‌ها نظرات مختلف و گاه متضادی ارائه شده است که در این مقاله سعی شده تا با بررسی مخروط‌افکنه جاجرود(با هدف شناخت هر چه بیشتر عوامل موثر در شکل‌گیری و تحول آن) نظرات ارائه شده مورد تحلیل قرار گیرد. در این تحقیق از تصاویر ماهواره‌ای IRS (2002...

متن کامل

برآورد تکتونیک فعال نسبی مخروط افکنه های دامنه شرقی زیرکوه، شرق ایران

حوضه زیرکوه در بخش شمالی زمین­درز سیستان در خاور ایران قرار دارد. در بخش خاوری این حوضه گسل اردکول رخنمون دارد که از شش قطعه اصلی (کریزان ۲۸، بهن آباد ۸.۸، آبیز ۳۲، گازکون ۲۰، معین آباد ۳۰.۴، قال ماران ۱۲ (کیلومتر)) و دو قطعه فرعی تشکیل شده است. حوضه زیرکوه در بخش شمالی گسل اردکول قرار دارد. بررسی شاخص­های مورفولوژی بر روی 20 مخروط­افکنه و 33 حوضه آبریز که از آن جمله می توان به: 1- شاخص­های در ...

متن کامل

نقش تکتونیک در مورفولوژی ، تقطیع و تکامل مخروط افکنه موغار ( شمال اردستان)

مخروطه افکنه ها از بارزترین پدیده های ژئو مورفولوژی جریانی هستند که بیشتر در جبهه کوهستانها و کوهپایه ها ی مناطق خشک و نیمه خشک یافت می شوند. این اشکال متاثر از تغییرات اقلیم و حرکات تکتونیک می باشند. وقوع رویدادهای تکتونیکی واکنش مخروطه افکنه را در پی داشته که برخی از این واکنش ها بصورت تقطیع مخروطه افکنه و جابه جایی دیپوسنتز روی مخروط ها ظاهر می شوند. منطقه مورد مطالعه در شمال اصفهان و شمال غ...

متن کامل

برآورد حجم مخروط افکنه های واقع در حاشیه طاقدیس دنه خشک و ارتباط آن با تکتونیک

هدف تحقیق حاضر، بررسی نقش تکتونیک در حجم مخروط افکنه های واقع در حاشیه طاقدیس دنه خشک در استان کرمانشاه است. جهت دستیابی به هدف فوق، ابتدا محدوده مخروط افکنه ها، زاویه جاروب (S) و شعاع مخروط افکنه (R) به کمک تصاویر ماهواره ای کویک برد و مطالعه میدانی و سپس اختلاف ارتفاع راس و قاعده مخروط افکنه ها (h) با استفاده از نقشه توپوگرافی 50000/1 بدست آمد. بر اساس پارامترهای مذکور، حجم مخروط افکنه ها (V)...

متن کامل

تأثیر تکتونیک جنبا بر مورفولوژی مخروط¬افکنه¬ی درختنگان در منطقه¬ی شهداد کرمان

مخروط­افکنه­ی حوضه­ی آبریز درختنگان یکی از مخروط­افکنه­های بزرگ ایران در ناحیه­ای کاملا ًخشک در شمال- شمال شرق کرمان  است.این مخروط­افکنه به واسطه­ی فرسایش مواد درحوضه­ی آبریز رودخانه درختنگان و نهشته شدن این مواد در بخش انتهایی این حوضه یعنی دشت لوت شکل گرفته است. تکتونیک به عنوان یکی از عوامل درونی در شکل­گیری این پدیده نقش اساسی داشته است. فعالیت­های تکتونیکی با تأثیرگذاری در محل استقرار مخرو...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
تحقیقات کاربردی علوم جغرافیایی

جلد ۱۲، شماره ۲۷، صفحات ۷-۳۰

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023